Μυρμήγκια- Τερμίτες

Τα μυρμήγκια αποτελούν ένα πολύ ιδιαίτερο είδος εντόμου. Είναι κοινωνικά και εργατικά έντομα. Χαρακτηριστικές είναι οι εντυπωσιακές σε αριθμό και πολυπλοκότητα αποικίες που δημιουργούν αλλά και οι κάστες που τις αποτελούν.

Επίσης η αφοσίωση που δείχνουν για την ευημερία της αποικίας τους τα κάνει πολύ επικίνδυνα και ικανά να εξολοθρεύουν κάθε απειλή και εχθρό ακόμα και αν το μέγεθός του είναι ασύγκριτα μεγαλύτερο από το δικό τους. Τίποτα δεν μπορεί να σταθεί απέναντι σε έναν στρατό μυρμηγκιών.

Μερικές πληροφορίες για τα μυρμήγκια:

• Τα μυρμήγκια επικοινωνούν μεταξύ τους απτικά, ηχητικά και χημικά μέσω κάποιων αδένων που βρίσκονται στο σώμα τους.
• Είναι παμφάγα. Τρώνε σπόρους, νεαρούς βλαστούς, νεκρά έντομα, μελιττώματα, νέκταρ κ.ά.
• Μια αποικία αποτελείται από χιλιάδες έως και εκατοντάδες χιλιάδες άτομα. Σε κάθε αποικία μπορεί να υπάρχει από μία έως και χιλιάδες βασίλισσες ανάλογα με το είδος μυρμηγκιού.
• Ο βιολογικός τους κύκλος είναι αυγό-προνύμφη-νύμφη-ακμαίο.
• Οι αποικίες τους είναι μακρόβιες. Ακόμα και αν η βασίλισσα ψοφήσει, οι εργάτριες δημιουργούν καινούργιες μέσω κατάλληλης διατροφής των προνυμφών.
• Αν αισθανθούν κίνδυνο για την φωλιά τους δημιουργούν αποικίες δορυφόρους γύρω από την κύρια αποικία.

Διαβάστε παρακάτω για τα κύρια είδη παρασίτων μυρμηγκιών που απαντώνται στην Ελλάδα.

Μύρμηγκας της Αργεντινής

LINEPITHIMA HUMILE

ΕΜΦΑΝΙΣΗ

• Εργάτριες περίπου 2mm μήκος.
• Ανοικτό έως σκούρο καφέ χρώμα.
• Δεν σχηματίζουν σμήνος
• Τσιμπούν - δεν κεντρίζουν

ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ

• Μυρμήγκια εργάτριες γεννιούνται την άνοιξη και οι αριθμοί τους αυξάνουν μέχρι το φθινόπωρο.
• Τα φτερωτά μυρμήγκια, (αναπαραγωγικοί Βασιλείς), που γεννιούνται νωρίς την Άνοιξη πριν τις εργάτριες, ενηλικιώνονται μέσα σε τρεις μήνες και ζευγαρώνουν λίγο αργότερα.
• Οι Μύρμηγκες της Αργεντινής ζευγαρώνουν στις φωλιές τους, και έτσι δεν παρατηρείται πολλαπλασιασμός σμήνους. 

ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

• Τα μυρμήγκια εργάτριες μπορούν να ακολουθήσουν ίχνη τροφής για μεγάλες αποστάσεις και έτσι οι φωλιές δεν είναι εύκολο να βρεθούν.
• Προτιμούν τις γλυκές τροφές αλλά επίσης τρώνε ζώντα και νεκρά έντομα, κρέας, δημητριακά και χτυπημένα φρούτα.
• Οι Μύρμηγκες της Αργεντινής διώχνουν άλλα είδη μυρμηγκιών από μια περιοχή.

 

Μυρμήγκια Ξύλου

CAMPONOTUS PENNSYLVANICUS

ΕΜΦΑΝΙΣΗ

• Εργάτριες - μήκος 4mm.
• Βασίλισσα - μήκος 14mm.
• Το χρώμα τους είναι συνήθως μαύρο αλλά μπορεί να είναι και μαύρο με κόκκινο.
• 6 πόδια.

ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ

• Παρατηρούνται σμήνη την άνοιξη.
• Οι αποικίες των Μυρμηγκιών Ξύλου μπορούν να ζήσουν από 3-6 χρόνια.

ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

• Τοποθεσίες - υγρό και στεγνό ξύλο, αλλά προτιμούν το υγρό, δηλαδή ξύλο που έχει υγρανθεί από διαρροές.
• Εσωτερικά - σκάβουν γαλαρίες στο ξύλο με λεία εμφάνιση.
• Εξωτερικά - κάποιες φορές δημιουργούν κοιλότητες σε δέντρα.
• Πότε εμφανίζονται - ψάχνουν για τροφή κυρίως την νύχτα αλλά και την ημέρα νωρίς την άνοιξη / καλοκαίρι. Οι ενδείξεις περιλαμβάνουν πριονίδι, υγρό ξύλο, ή ασυνήθιστους θορύβους που προέρχονται από τους τοίχους.
• Τροφή - τρέφονται κυρίως με μελιτώδεις και άλλες εκκρίσεις φυτών, χυμούς και απομεινάρια εντόμων. Δεν τρέφονται με ξύλο. Μέσα στο σπίτι προσελκύονται από γλυκές ουσίες, λίπη και κρέας.
• Επαφή - σπανίως έρχονται σε επαφή με τον άνθρωπο, αλλά αν έρθουν, προσπαθούν να ξεφύγουν. Δεν μπορούν να κεντρίσουν.

 

Κόκκινο μυρμήγκι

SOLENOPSIS INVICTA

ΕΜΦΑΝΙΣΗ

• Βασίλισσες 15mm μήκος.
• Εργάτες περίπου 3-6mm μήκος.
• Χάλκινο καφέ χρώμα στο κεφάλι και το σώμα, με πιο σκούρα κοιλιά.
• Το Solenopsis έχει πολύ χαρακτηριστική κλαδωτή κατάληξη στην κεραία με 2 μεταμερίδια, που φαίνεται κυρίως στην εμπρόσθια όψη του θηλυκού αναπαραγωγικού μυρμηγκιού.

ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ

• Μετά τον πολλαπλασιασμό του σμήνους και του ζευγαρώματος, η βασίλισσα αναζητεί το κατάλληλο σημείο για να γεννήσει τα αυγά της. Όταν το βρει, μπορεί να γεννήσει μέχρι 125 αυγά στο τέλος της άνοιξης.
• Οι προνύμφες εκκολάπτονται μέσα σε 8 με 10 μέρες, και το στάδιο της νύμφης διαρκεί από 9 έως 16 μέρες.
• Οι προνύμφες τρέφονται από τους σιελογόνους αδένες της βασίλισσας και διασπασμένους μυς φτερών μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτοι εργάτες. Αφού αυτή η πρώτη φουρνιά προνυμφών μετατραπεί σε εργάτες, η βασίλισσα γεννά ξανά αυγά - μέχρι 1500 την ημέρα. Οι εργάτες συνεχίζουν φροντίζοντας τις προνύμφες, την κατασκευή των φωλιών και την αναζήτηση της τροφής.
• Τα ικανά για αναπαραγωγή αρσενικά παράγονται αργότερα στην ίδια περίοδο.

ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

• Η διατροφή των εργατών που αναζητούν τροφή, αποτελείται από νεκρά ζώα, όπως έντομα, γαιοσκώληκες, και σπονδυλωτά. Οι εργάτες συλλέγουν επίσης μελιτώδεις χυμούς και αναζητούν γλυκές τροφές, πρωτεΐνες και λίπη.
• Χαρακτηριστικά πολλαπλασιασμού σμήνους - το ζευγάρωμα μεταξύ βασιλισσών και ικανών προς αναπαραγωγή αρσενικών λαμβάνει χώρα στο φτερό από το μέσο ως το τέλος του καλοκαιριού. Τα αρσενικά πεθαίνουν μετά το ζευγάρωμα.
• Η τοποθεσία των φωλιών μπορεί να είναι ένα βουναλάκι έως 40 cm ή δίπλα σε αντικείμενα που βρίσκονται στο έδαφος, π.χ. κορμοί δέντρων.
• Αν ενοχληθούν, αντιδρούν επιθετικά και μπορούν να προκαλέσουν οδυνηρό κέντρισμα, που μετά από περίπου 48 ώρες, εξελίσσεται σε φλύκταινα.
• Πρόκειται για μείζον αγροτικό και αστικό παράσιτο, που καταστρέφει τις σοδειές και εισβάλλει σε αστικές περιοχές στο εσωτερικό και το ύπαιθρο.

 

Μαύρο Μυρμήγκι ή Mυρμήγκι του Κήπου

LASIUS NIGER

ΕΜΦΑΝΙΣΗ

 

• Εργάτες περίπου 4-5mm μήκος.
• Βασίλισσες 15mm μήκος.
• Σκούρο καφέ προς μαύρο χρώμα.
• 1 μικρό μεταμερίδιο στο σημείο της μέσης (αυχένας)
• Δεν υπάρχει κεντρί.

ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ

• Οι Βασίλισσες διαχειμάζουν μέσα στο έδαφος. Τα αυγά γεννιούνται προς το τέλος της άνοιξης. Οι προνύμφες εκκολάπτονται 3-4 εβδομάδες αργότερα.
• Οι προνύμφες τρέφονται από τους σιελογόνους αδένες της βασίλισσας μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτοι εργάτες.
• Οι εργάτες συνεχίζουν φροντίζοντας τις προνύμφες, την κατασκευή των φωλιών και την αναζήτηση της τροφής.
• Τα ικανά για αναπαραγωγή αρσενικά παράγονται αργότερα στην ίδια περίοδο.

ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

• Οι εργάτες που αναζητούν τροφή, ακολουθούν καθαρά προσδιορισμένα μονοπάτια προς τις πηγές τροφής. Η προτίμηση είναι για γλυκές τροφές, αλλά παίρνουν επίσης και τροφές υψηλές σε πρωτεΐνη.
• Χαρακτηριστικά πολλαπλασιασμού σμήνους - το ζευγάρωμα μεταξύ βασιλισσών και ικανών προς αναπαραγωγή αρσενικών λαμβάνει χώρα στο φτερό από το μέσο ως το τέλος του καλοκαιριού. Τα αρσενικά πεθαίνουν μετά το ζευγάρωμα.
• Τοποθεσία φωλιών - συχνά στο ύπαιθρο σε χώμα και κάτω από πλάκες πλακόστρωτου από την ηλιόλουστη πλευρά κτιρίων. Οι τοποθεσίες των φωλιών αναγνωρίζονται από την παρουσία κονιορτοποιημένου χώματος γύρω από τις εξόδους τους,

 Τερμίτες

Οι τερμίτες είναι μικρά λευκά, μπεζ ή μαύρα έντομα που μπορούν να προκαλέσουν πολλές καταστροφές σε ξύλινες κατασκευές. Οι τερμίτες ανήκουν στην τάξη των εντόμων Ισόπτερα μια αρχαία οικογένεια εντόμων που χρονολογείται πάνω από 100 εκατομμύρια χρόνια. Τα ισόπτερα περιλαμβάνουν 2.300 είδη. Όπως όλα τα έντομα έχουν έξι πόδια και το σώμα τους χωρίζεται σε τρία τμήματα: κεφαλή, θώρακα, και κοιλία. Οι τερμίτες είναι πολυμορφικοί. Στείροι εργάτες (Θηλυκά και αρσενικά), στείροι στρατιώτες (Θηλυκά και αρσενικά) και αναπαραγωγικά άτομα . Κατατάσσονται στην κατηγορία των ξυλοφάγων εντόμων

Μορφολογικές διαφορές με μυρμήγκια

Συχνά συγχέονται με τα μυρμήγκια. Η κύρια διαφορά των τερμιτών από τα μυρμήγκια έγκειται στο ότι το σώμα τους είναι μονοκόμματο με μια μικρή σύσφιγξη μεταξύ του θώρακα και της κοιλιάς, χωρίς το λεπτό μίσχο που έχουν τα μυρμήγκια που ενώνει το θώρακα με την κοιλιά τους. Ονομάζονται και «Λευκά μυρμήγκια» ή “Μυρμήγκια με φτερά». Η επιστημονική ονομασία Ισόπτερα σημαίνει «ίσα φτερά» και αναφέρεται στο γεγονός ότι το μπροστινό ζεύγος φτερών σε έναν παραγωγικό τερμίτη είναι παρόμοιο σε μέγεθος και σχήμα με τα πίσω.